İMAJ ÇAĞINDA MÜSLÜMANCA YAŞAMAK VE YENİ ÇAĞI İNŞA ETMEK
Aziz kardeşlerim!
İçinde yaşadığımız zaman dilimi, sosyologların ve düşünce insanlarının “imaj çağı”, “gösteri toplumu” veya “algı çağı” olarak isimlendirdiği bir dönemdir. Bu çağda insanlar artık gerçeğin kendisine değil; gerçeğin görüntüsüne, sunulan biçimine ve manipüle edilmiş algısına değer vermektedir.
Oysa Kur’an-ı Kerîm insanı hakikat üzerinden değerlendirir. Rabbimiz şöyle buyurur:
"وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا"
“Rabbinin kelimeleri doğruluk ve adalet bakımından tamamlanmıştır.”¹
Bugün bu ayet, özellikle bizim için çok daha anlamlıdır. Çünkü imaj çağında doğruluk ve adalet yıpratılmakta; hakikatin üzeri parıltılı perdelerle örtülmektedir.
1. BÖLÜM: İMAJ ÇAĞI VE İNSANIN YÜZEYSELLEŞMESİ
1.1. Görüntünün Hakikatin Yerine Geçmesi
İmaj çağı, insanı derinlikten koparan, davranışlarını “nasıl görünürüm?” sorusuna göre şekillendiren bir çağdır. Kişilik değil imaj; hakikat değil temsil; erdem değil beğeni belirleyici hâle gelmiştir.
Bugün pek çok insan: Popülerlik, Takipçi, Onay, Beğeni, Görünürlük gibi ölçütlere göre hareket etmektedir.
Oysa Efendimiz (s.a.v.) bu çağın tehlikesini asırlar önce şöyle haber vermiştir:
"إِنَّ اللَّهَ لَا يَنْظُرُ إِلَى صُوَرِكُمْ وَلَا إِلَى أَجْسَادِكُمْ وَلَكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأَعْمَالِكُمْ"
“Allah sizin suretlerinize ve bedenlerinize bakmaz; kalplerinize ve amellerinize bakar.”²
Bu hadis, imaj çağının baskısına karşı en güçlü direniş öğretisidir.
2. BÖLÜM: MÜSLÜMAN İMAJIN DEĞİL, HAKİKATİN PEŞİNDEDİR
Müminin değeri, insanların ona biçtiği imajdan değil, Allah’ın katındaki konumundan gelir. Bu nedenle Müslümanın hayat merkezinde Allah’ın rızası olmalıdır. Rabbimiz buyurur:
"وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ"
“Cinleri ve insanları ancak Bana kulluk etsinler diye yarattım.”³
Bu ayet, Müslümanın hayatını imaj değil kulluk eksenli kurgulaması gerektiğini gösterir.
İmaj çağının yönlendirdiği toplumlarda ölçü değişmiştir; insanlar “takip edilen” olmayı “takva sahibi” olmaya tercih etmektedir. Fakat Müslüman için takip edilen değil, takva sahibi olmak esastır.
3. BÖLÜM: YENİ BİR ÇAĞ İNŞASI – İSLÂM MEDENİYETİ PERSPEKTİFİ
İslam, ortaya çıktığı günden itibaren çağları değiştiren bir hakikat olmuştur. Bugün de imaj çağının içi boş görüntülerine karşı yeni bir ahlâk, adalet ve merhamet çağı inşa etmek mümkündür. Bunun temeli Kur’an’ın çağrısıyla atılabilir:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ"
“Ey iman edenler! Adaleti dimdik ayakta tutan kimseler olun.”⁴
Yeni çağın temel taşları:
1. Adalet 2. Merhamet 3. Hikmet 4. Ahlâk 5. İhlas
Müslüman, çağın yönlendirdiği pasif bir figür değil; çağların yönünü değiştiren önder ruhdur.
4. BÖLÜM: İMAJ ÇAĞINDA MÜSLÜMANCA KALMA STRATEJİLERİ
4.1. Kalbi Diri Tutmak
"أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ"
“Kalpler ancak Allah’ın zikriyle huzur bulur.”⁵
Dış dünyanın gürültüsüne karşı Müslümanın sığınağı zikirdir.
4.2. Riyadan Uzak Durmak
Günümüz Müslümanının en büyük imtihanlarından biri, sosyal medyanın tetiklediği gösteriş duygusudur. Efendimiz buyurur:
“أخوف ما أخاف عليكم الشرك الأصغر… الرِّيَاءُ”
“Sizin için en çok korktuğum şey küçük şirktir… o da riyadır.”⁶
Riya amel öldürür; imaj çağının gizli zehridir.
4.3. Dijital Ortamda Sorumluluk Bilinci
Bir Müslüman ekranın ardında bile: kul hakkı, gıybet, iftira, yalan, manipülasyon gibi günahlardan sakınmalıdır.
4.4. Doğruluk ve Dürüstlük
"كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ"
“Doğrularla beraber olun.”⁷
4.5. Ahlakla Öne Çıkmak
"إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ صَالِحَ الْأَخْلَاقِ"
“Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.”⁸
Bu hadis, Müslümanın çağlara yön veren yol haritasıdır.
5. BÖLÜM: GENÇLERİN ROLÜ – YENİ ÇAĞI İNŞA EDECEK NESİL
İslam tarihinde çağ değiştiren tüm hamleler gençler eliyle yapılmıştır:
Ashab-ı Kehf gençti.
Mus‘ab b. Umeyr gençti.
Hz. Ali gençti.
Bugün imaj çağının baskısına rağmen imanlı gençler, yeni bir medeniyet inşasında en güçlü potansiyeldir.
SONUÇ
Müslüman için imaj geçicidir, hakikat ebedidir.
Dünya görüntüyle avunabilir fakat mümin hakikatin nurunda yürür.
Rabbimiz buyurur:
"فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ"
“Allah’ın hidayet verdiğini kim saptırabilir?”⁹
Müslüman doğru durursa çağ yanlış olsa bile yön bulur.
DİPNOTLAR
1. En‘âm 115
2. Müslim, Birr
3. Zâriyât 56
4. Nisâ 135
5. Ra’d 28
6. Ahmed b. Hanbel
7. Tevbe 119
8. Muvatta
9. Zümer 37
KAPANIŞ DUASI
Allah’ım!
Bizi imajın cazibesine kapılıp hakikati unutanlardan eyleme.
Niyetlerimizi ihlasla temizle, kalplerimizi riyadan koru.
Sözümüzü doğru, amelimizi salih, yolumuzu istikamet üzere kıl.
Bu imaj çağında bizi Senin rızana uygun yaşayan, adalet ve merhametle yeni bir çağ inşa eden kullarından eyle.
Gençlerimizi imanla güçlendir, ümmeti dirilt, kalplerimizi birleştir.
Âmin. El-Fâtiha…
Ali Yılmaz
Şehzadeler İlçe Müftülüğü Vaizi